Przeróbki: blokada, sterowanie, transmisja

Po przestrojeniu radia (czy podłączeniu konwertera) przydatnym dodatkiem może się okazać wskaźnik siły sygnału, blokada szumów, sterowanie silnikiem magnetofonu podłączanego do radia (jeśli nie mamy ochoty siedzieć przy radiu do rana, a obiekt odzywa się raz na godzinę lub rzadziej możemy podpiąć do radia magnetofon ustawiony na nagrywanie i załączać jego silnik przy pojawieniu się nośnej). Inne zastosowania takiego układu to zdalne sterowanie (włącz / wyłącz) i odbiór danych cyfrowych (u mnie do 300bps). Oto jak tego dokonać:

W detektorze FM znajdują się dwie diody (AAP153) każda z nich jednym końcem łączy się z uzwojeniem ostatniego filtru p.cz, drugim natomiast z jakimś niewielkim rezystorem. Na drugim wyprowadzeniu tego rezystora pojawia się napięcie 0 do ok. 1000 mV, zależne od amplitudy odbieranej nośnej, które można wykorzystać do sterowania "S-metrem" albo blokadą szumów. Wykorzystując ten przypadkiem zauważony fakt zbudowałem takie coś:

Image

Wejście łączymy z wspomnianym punktem w radioodbiorniku. Rezystor R1 ogranicza dopływ zakłóceń w.cz (tzw. "Wolne Europy") do detektora FM i bloku pośredniej częstotliwości. Wzmacniacz LM358 pracuje jako komparator. Gdy napięcie na wejściu "+" jest większe od napięcia na wejściu "-" na wyjściu pojawia się napięcie bliskie zasilającemu. Prąd na wyjściu steruje tranzystorami Q1 i Q2. Pierwszy dostarcza napięcia zasilającego silnik (lub cały magnetofon). Drugi załącza głośnik do wzmacniacza m.cz - przewód idący od głośnika do masy trzeba podpiąć pod kolektor Q2. Jeśli nie wykorzystujemy drugiego wzmacniacza wchodzącego w skład LM358 wyprowadzenia "5" i "6" trzeba połączyć z masą (na upartego można by go wykorzystać do sterowania "s-metrem" budując na nim układ mnożący napięcie wejściowe). C1 zapobiega załączaniu głośnika przez przypadkowe zakłócenia typu "szpilkowego". R3 w razie potrzeby można trochę zmniejszyć. Potencjometrem PR1 ustalamy próg sygnału (napięcie na wejściu "-"), powyżej którego jest załączany głośnik i cała reszta.

Wspominałem o wykorzystaniu układu do odbioru danych cyfrowych. Głównym założeniem układu było blokowanie szumów (stąd te 300bps zamiast np. 2400bps). Niemniej coś tam można przesłać łącząc wyjście zasilające z linią RxD w komputerze. Jako nadajnika można wtedy użyć układu przedstawionego poniżej:

Image

Jest to przykładowy generator stabilizowany kwarcem zasilany bezpośrednio z linii TxD. Układ generuje szerokie widmo harmonicznych, stąd użyty kwarc wcale nie musi odpowiadać odbieranej częstotliwości. Ja np. Użyłem kwarcu 27.125MHz wydłubanego z "walke talke". Dosyć silny sygnał pojawiał się gdzieś na 108MHz. Oczywiście moc układu jest śmiesznie mała - ułamki mW i stąd znikomy zasięg kilku metrów.

Wstępnie sądziłem, że te 300bps to wina odbiornika, ale po zastosowaniu innego nadajnika, przedstawionego poniżej, maksymalna prędkość transmisji wzrosła do 9600bps, a przy podłączeniu RxD bezpośrednio pod wyjście LM358 (nóżka 1) nawet 19200bps.

Image

Na tranzystorze Q1 (dowolny pnp z serii BF...) zrealizowany jest generator LC (ale można w to miejsce wstawić generator kwarcowy lub każdy inny). Tranzystor Q2 pełni rolę klucza elektronicznego, wzmacniającego sygnał w.cz z generatora, gdy na drugą bramkę podane jest napięcie dodatnie (stan "1" na TxD), i osłabiającego, gdy na drugą bramkę podane jest napięcie ujemne (stan "0" na TxD). Wartości cewek dla górnego UKF: L1,L2 5zw DNE0.4 . Układ ma zdecydowanie większy zasięg (prawdopodobnie coś koło 100m). Można go zwiększyć dostrajając obwód L2C5, stosując solidną antenę (np. Yagi).

19200bps jest już raczej nieprzekraczalną granicą, jeśli sygnał będziemy czerpać z detektora FM. Źródłem silnego, o wyższej maksymalnej częstotliwości kluczowania (bps), sygnału w.cz w radioodbiorniku może być także nóżka 13 w UL1211 (wyjście wzmacniacza p.cz). Proponuję podłączyć tam "szybką" (dającą na wyjściu obwiednię sygnału w.cz-sygnał modulujący) aktywną (żeby nie tłumić obwodu p.cz) sondę w.cz, a jej wyjście do linii RxD - 115200bps gwarantowane, pod warunkiem, że będzie to bardzo szybka sonda.